Mensen vertellen mij zelden hun mening over mijn teksten. De meesten negeren ze gewoon compleet. Alle mensen in mijn omgeving die overgenomen zijn helemaal. Die willen het alleen maar over mainstream-onderwerpen en –meningen hebben. Ik kan me zo voorstellen dat een gemiddeld mens die mijn teksten leest, niet weet waar ie het moet zoeken en overmand wordt door flinke kritiek of ongeloof. Want wat er in mijn teksten staat is niet zoals de realiteit in elkaar zit, toch? Die Jesse gelooft ook alles wat ie leest! Maar ik wil het daarom wel even over het concept van ‘kritiek’ hebben.
Tegenwoordig heerst er de algemene opvatting dat een kritische houding goed is. Het toppunt van mensen met een kritische houding zijn wel de sceptici, die standaard een kritische houding aannemen naar alle verschijnselen die buiten het materiële mainstreamparadigma staan en geen van de informatie die er buiten staat, accepteren. Hierdoor hebben ze een blinde vlek voor ongeveer de helft van de wereld. Hun houding komt overal in terug en zij lijken de verdedigers van de status quo, en hier zijn zij vaak trots op. Geesten? Onzin! Aliens? Onzin! Telepathie? Onzin! Vrije wil? Onzin! Robots? Jaaaaaa! De mens als machine? Het toppunt van geavanceerde kennis!
Één stap van kritisch leren denken, is het kritisch zijn naar anderen. Bij sommige mensen slaat dit door. Die zijn enkel nog maar kritisch naar een ander. En kunnen niet kritisch zijn naar hun eigen manier van denken of gedrag. Dit zijn de meesterdenkers, die anderen proberen te domineren. Ze willen vaak een ander ‘debunken’, en ze zijn blind voor de fouten in hun eigen denkwijze.
Een andere stap van kritisch leren denken, is het kritisch naar jezelf zijn. Dat is belangrijk omdat je dan je eigen denken kunt observeren, en je gedachtengang of gedrag kunt corrigeren. De zelfkritiek moet in balans zijn met de kritiek op anderen. Te veel zelfkritiek en te weinig kritiek op anderen, is een ander uiterste wat we tegenkomen. Er is dan vaak niet eens contact met de eigen kern. En die mens heeft vaak last van slavendenken.
Combinaties van deze twee uitersten zijn ook mogelijk. Dat is iemand die bij bijvoorbeeld mannen slavendenken heeft, maar bijvoorbeeld bij vrouwen meesterdenken. Dat hangt helemaal van de persoonlijkheid af, die in de eerste 5 jaar van een leven ongeveer wordt gevormd door het contact met de andere familieleden. Deze interacties vormen de hersenen en bepalen hoe bepaalde hersengebieden met elkaar samenwerken of elkaar juist bestrijden.
Ik weet uit ervaring dat veel mensen hun woede en hun kritiek vooral naar mensen die onder hen staan richten, of naar mensen die op gelijke hoogte staan. Zij hebben niet het lef (of het fatsoen) om het te richten naar mensen die boven hen staan, waar het hoort. Veel relaties van werkgever tot werknemer zijn dan ook éénrichtingsverkeer. Maar wat er gebeurt als de kritiek niet vrij naar boven gericht kan worden, is dat mensen dan blind zullen slikken wat diegene die boven hen staat, verkondigt. Het ‘klopt het wel wat je zegt?’ richten ze dan alleen naar beneden. En de zorgverlener (of baas, of wetenschapper, of religieus leider) die boven hen staat, waar ze afhankelijk van zijn geworden, die wordt in alles verdedigd. Dat is wat je bij de sceptici ziet. Ze denken dat de wereld zo in elkaar zit zoals de staat en de meest populaire wetenschappers hen verteld hebben, en hier durven ze geen kritische vragen bij te stellen. Sterker nog: ze zullen iedereen afstraffen die dat wel doet.
Aangezien veel van de populaire wetenschappers zich in deze tijd uitsluitend op het materiële aspect van de realiteit richten, zien we veel sceptische materialisten die een incompleet beeld van de werkelijkheid hebben en verkeerde interpretaties van alle informatie hebben. Aan de andere kant zien we echter de mensen die zich enkel op de spirituele werkelijkheid richten, en het materiële geen plaats kunnen geven in zichzelf. Dit zijn vaak heel (bij)gelovige mensen, die uitsluitend het spirituele aspect van de werkelijkheid zien en deze stellen ook geen kritische vraag bij de dingen die ze geloven, omdat ze denken dat dit betekent dat de hele werkelijkheid die hun dominee/pastoor ze voorhield, ineenstort. Wat ik tegen die mensen wil zeggen is: Je hoeft de baby niet met het badwater weg te gooien. Er is een plaats voor zowel het spirituele als het materiële.
Ik ben van mening dat kritisch zijn een functie moet hebben. En dat is om te leren hoe de wereld in elkaar zit. Veel mensen zien hun kritiek als laatste woord. Ze stellen een kritische vraag of maken een kritische opmerking, en dan denken ze dat ze hun gelijk hebben bewezen. Of ze betrappen anderen op een fout (meestal een detail), en dan denken ze dat ze de hele denkwijze ontkracht hebben. Of ze zwijgen en stellen geen kritische vragen, maar denken wel het hunne ervan. Allemaal vervelende gedragingen, vind ik. Als je serieuze kritiek heb, stel dan een kritische vraag, en ga op zoek naar het antwoord. Kom je weer wat tegen waarvan je denkt: ‘huh’? Stel dan weer een kritische vraag en ga op zoek naar het antwoord. En als iemand aan wie je iets vraagt, je het antwoord schuldig blijft, betekent niet dat er geen antwoord op is. Ga op zoek! Als je kritiek hebt, is dat altijd gebaseerd op wat je al weet of denkt te weten. En uit eigen ervaring weet ik dat dat niet altijd juist is. Daarom is het vervolgens ook belangrijk om kritisch naar jezelf te zijn, en dat moet dus mooi in balans zijn met je kritiek op een ander. Je kunt dan vervolgens ook kritische vragen aan jezelf stellen: ‘Klopt het wel wat ik nu denk?’ Of ‘Klopt het wel wat mensen mij hier geleerd hebben’. Pas dan kun je een zoektocht naar waarheid beginnen door een constant dialoog in jezelf te voeren met behulp van alle informatie die je tot je neemt. Je verdedigt dan niet meer standaard de mensen die boven je staan en je neemt dan ook niet alleen autoriteit serieus, maar ook de mensen die onder je staan. Als je waarheid wilt vinden, moet je, zoals ik al eerder in mijn artikelen beschreven heb, recht op de onderwerpen af gaan die je geneigd bent om af te wijzen. En zodra je de antwoorden hebt, dan zul je zien dat je naar veel mensen die het over bepaalde zaken die je eerder nog niet ontdekt had, maar nu wel, je kritiek kunt laten varen omdat je nu begrijpt waar ze het over hebben. Dan heeft kritiek z’n doel gediend. Kritisch zijn om het kritisch zijn is niet goed te praten, als je daarna niet op zoek gaat naar antwoorden. Ik zie het als een uiting van eigen onbegrip van de realiteit.
Zodra je een goed begrip van de realiteit hebt en je niet langer afhankelijk bent van een ander, kun je ervoor kiezen om je oordeel in overeenstemming te brengen met je morele besef, zoals een goede, maar strenge vader of moeder zich gedraagt. Gedachtes, gevoelens, percepties en gedrag kunnen dan één zijn. Je gebruikt je kritiek dan om voor iemand te zorgen, of om iemand aan bepaalde standaarden te houden. Dan dus niet als uiting van je eigen onbegrip, maar juist omdat je het begrijpt! Alle kennis die je hebt is dan vloeibaar en je kunt als volgt redeneren: “Als dit niet waar is, is dit waar. En als dit waar is, is dat niet waar!” En het uiteindelijke doel is dan om het echte kwaad te confronteren, niet het vermeende kwaad waarvan je eerst dacht dat het kwaad was.
Het zou heel logisch zijn als mensen kritiek op mijn artikelen hebben. Ik gebruik bijvoorbeeld amper bronvermeldingen, omdat ik vaak niet eens meer weet waar ik het had gevonden. Het enige wat ik wil is mensen aansporen om zelf dingen te gaan onderzoeken. Ze hoeven mij niet te geloven, maar tis vervelend als je herhaaldelijk mensen tegenkomt die laten merken dat ze je niet geloven, maar dan ook niet de moeite nemen om zich er zelf in te gaan verdiepen. Dat is gewoon frustrerend. Nu we allemaal internet hebben, en alle informatie aanwezig is hierop, is het niet langer goed te praten dat je daar geen kennis van neemt. Want mensen gaan serieus dood! Ik wens een ieder die het durft aan te gaan, een vruchtbare zoektocht.
